ประเทศไทยกำลังแก่ขึ้นทุกวันๆ คำพูดนี้เป็นข้อเท็จจริงที่หลายๆคนรู้ดี เราต่างก็มองแนวโน้มจำนวนผู้สูงอายุที่เพิ่มมากขึ้นในประเทศ เป็นเหมือนดัชนีชี้วัดสำคัญที่ฉุดรั้งการเจริญเติบโตด้านเศรษฐกิจ และยังก่อให้เกิดความรู้สึกไม่มั่นคงให้กับประชากรกลุ่มนี้ ในการใช้ชีวิตในสังคมได้อย่างมีคุณภาพ ประเทศไทยเราจึงต้องสร้างความมั่นใจในด้านนโยบายการพัฒนาสังคม เพื่อก่อให้เกิดเสถียรภาพต่อระบบธุรกิจและเศรษฐกิจในประเทศ
งานวิจัยจากพันธมิตรของมูลนิธิคีนันแห่งเอเซีย โดยมหาวิทยาลัยนอร์ธแคโรไลน่า ณ แชเปิลฮิลล์ค้นพบว่า การเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุไม่ใช่เรื่องที่เราต้องหวาดกลัว หากแต่ทุกฝ่ายต้องมองให้เห็นว่าเป็นโอกาสสำคัญ โดยเฉพาะในด้านการพัฒนาธุรกิจอันซึ่งผู้ประกอบการสามารถปรับกลยุทธ์ในการนำเสนอสินค้าและบริการ ให้ตรงกับความต้องการของกลุ่มผู้สูงอายุให้ครอบคลุมทั้งประชากรกลุ่มก่อนสูงวัยและกลุ่มผู้สูงวัย ซึ่งถือว่าเป็นตลาดเฉพาะกลุ่ม หรือ (Niche Market) นอกจากนี้งานวิจัยฯยังพบอีกว่า ตลาดสินค้าและบริการสำหรับกลุ่มเบบี้บูมเมอร์ทั่วโลก (บุคคลที่เกิดระหว่างปี 1946-1964) มีมูลค่ารวมทั้งสิ้นสูงถึง 15 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งถือว่าเป็นมูลค่าใกล้เคียงกับขนาดเศรษฐกิจประเทศจีนและเยอรมนีรวมกันเลยทีเดียว
สำหรับรายงานเรื่อง “Aging as an Engine of Innovation, Business Development, and Employment Growth,” โดย Jim Johnson Allan Parnell และ Huan Lian ได้อธิบายถึงโอกาสสำคัญ 4 ประการที่เกี่ยวข้องกับตลาดผู้สูงอายุ ซึ่งผู้ประกอบการควรให้ความสนใจและเริ่มต้นวางแผนกลยุทธ์ทางธุรกิจอย่างจริงจัง
- ความท้าทายด้านนวัตกรรม: การออกแบบสินค้าและบริการใหม่ๆ สำหรับผู้สูงอายุไม่ใช่เรื่องง่าย และนวัตกรรมส่วนใหญ่ยังคงไม่ตอบโจทย์ต่อตลาดทั้งหมด เพราะสินค้าและบริการส่วนมากค่อนข้างกระจุกที่กลุ่มลูกค้ารายได้สูงเป็นหลัก แต่ยังมีสินค้าและบริการน้อยมากสำหรับกลุ่มผู้สูงอายุที่มีกำลังซื้อน้อย ดังนั้นจึงเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องจำไว้ว่าผู้สูงอายุไม่ได้เหมือนกันทั้งหมด และยังเป็นกลุ่มที่มีโลกทัศน์ พฤติกรรม และรสนิยมที่หลากหลาย ผู้เขียนจึงเน้นย้ำว่า นวัตกรรมทั้งหลายเหล่านี้ควรได้รับแรงผลักดันจากปัจจัยสองประการคือ: การเอาใจใส่ และผู้ใช้ต้องสามารถใช้ได้เองโดยไม่จำเป็นต้องมีคนคอยช่วยเหลือ
- กำลังซื้อที่เฟื่องฟู: ตลาดผู้สูงอายุสร้างมูลค่าได้มากกว่าล้านล้านดอลลาร์สหรัฐ การออกแบบสินค้าและบริการที่เข้าใจผู้สูงอายุและง่ายต่อการใช้ ถือว่ายังไม่เพียงพอที่จะเจาะตลาดที่มีขนาดใหญ่นี้ ผู้ผลิตยังต้องรู้จักสร้างความสัมพันธ์ที่ดี และให้ความเคารพกับลูกค้ากลุ่มนี้” นั่นหมายความว่า การวางแผนการตลาดและการสร้างโฆษณา ต้องสามารถสะท้อนมุมมองที่มีความหลากหลายของผู้สูงอายุออกมาได้อย่างเข้าใจได้ง่าย ผู้เขียนจึงแนะนำให้ทีมการตลาด ควรมีสมาชิกสูงวัยในทีม เพื่อดึงเอาความรู้และประสบการณ์สำคัญ มาเชื่อมต่อกับผู้สูงอายุให้ได้ดียิ่งขึ้น
- อุปสงค์ในงานเกี่ยวกับการดูแลผู้สูงอายุเพิ่มขึ้น: จำนวนผู้สูงอายุที่เพิ่มมากขึ้นจะช่วยให้เกิดตำแหน่งงานอีกมากมาย ยกตัวอย่างเช่น ในประเทศสหรัฐอเมริกา ซึ่งมีการคาดว่าจะต้องมีตำแหน่งงานผู้ดูแลผู้สูงอายุมากขึ้นอีกกว่า 2 ล้านคน ภายในปี 2568 ซึ่งอุปสงค์ในตำแหน่งงานนี้ จะนำไปสู่โอกาสในการจ้างงานที่ดีให้กับกลุ่มบุคลการที่มีข้อจำกัดด้านทักษะแรงงาน และคุณวุฒิการศึกษา
- งานด้านการก่อสร้าง: เมื่อในสังคมมีผู้สูงอายุเพิ่มมากขึ้น ก็ย่อมมีความต้องการด้านโครงสร้างพื้นฐานทุกประเภทเพิ่มขึ้น เช่น ที่อยู่อาศัย ร้านค้าและพื้นที่สาธารณะ ผู้เขียนจึงชี้ให้เห็นว่า การลงทุนในการออกแบบและปรับเปลี่ยนสถานที่ให้เป็นมิตรกับกลุ่มผู้สูงอายุจะก่อให้เกิดต้นทุนที่ต่ำกว่าการมุ่งเน้นลงทุนพัฒนา ด้านศูนย์บริการทางการแพทย์หรือด้านการฟื้นฟูสมรรถภาพเพียงอย่างเดียว สังคมผู้สูงอายุจะก่อให้เกิดแรงผลักดันที่ยอดเยี่ยมในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและสร้างพื้นที่สาธารณะ ซึ่งก็เป็นประโยชน์ต่อคนทุกเพศทุกวัยได้อีกด้วย
แม้ว่าข้อมูลจะมุ่งเน้นไปที่บริบทของประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นหลัก แต่ก็ถือเป็นแนวทางที่ช่วยกำหนดนโยบายให้ผู้ประกอบการในประเทศไทย สามารถใช้เป็นแนวทางในการสร้างสินค้าและบริการ ให้ตอบสนองตรงต่อความต้องการของประชากรผู้สูงอายุที่เพิ่มขึ้น นอกจากนี้ผู้เขียนยังให้ข้อสรุปอีกว่า“ ผู้สูงวัยสามารถเป็นแหล่งสำคัญของการสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจและสังคมได้เป็นอย่างดี” ซึ่งก็สามารถเกิดขึ้นกับประเทศไทยเราได้เช่นเดียวกัน
ท่านสามารถดาวน์โหลดเอกสารได้ฟรี ที่นี่ และหากต้องการเรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับงานด้านการพัฒนาสังคมผู้สูงอายุของเราเพิ่มเติม ท่านสามารถเข้าไปที่ www.kenan-asia.org/nextgen-aging
