ไม่ใช่เรื่องง่ายในการคาดเดาความยากลำบากที่ “ผู้หญิง” ต้องพบเจอ เมื่อต้องใช้ชีวิตเป็นหนึ่งใน “กลุ่มคนไม่มีบัตรประชาชนไทย (Undocumented People)” บนแผ่นดินที่ “พวกเธอ” เกือบจะไร้ตัวตน
ทีมงานได้มีโอกาสพบเจอกับพวกเธอเหล่านั้นผ่านโครงการ WE Inspire ประกายฝันปั้นหญิง ซึ่งเป็นโครงการภายใต้ความร่วมมือหุ้นส่วนลุ่มน้ำโขงสหรัฐฯ-มูลนิธิคีนันแห่งเอเซีย จัดตั้งขึ้นด้วยเป้าหมายเพื่อเสริมสร้างพลังให้กับผู้หญิงในอนุภูมิภาคลุ่มแม่น้ำโขง ซึ่งมีกลุ่มคนที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการขั้นพื้นฐานจากภาครัฐ ทั้งในเรื่องการศึกษา สาธารณสุข ไปจนถึงการสนับสนุนจากสังคม ตลอดการดำเนินโครงการฯ ทีมงานได้ค้นเจอ ความฝันและเป้าหมายในการประกอบธุรกิจ อันเป็นเครื่องสะท้อนการมีอยู่ของพวกเธออย่างแจ่มชัด ทีมงานได้พูดคุยกับคุณปลา (นามสมมุติ) ผู้เข้าร่วมอบรมจากอำเภอเวียงแก่น จังหวัดเชียงราย แม่หญิงอายุ 23 ปี ชาติพันธุ์ลาว ผู้ตัดสินใจเข้าร่วมการอบรมในโครงการฯ เพราะสนใจเริ่มต้นธุรกิจขายของออนไลน์ คุณปลาเล่าว่า “ปกติไม่เคยมีโอกาสได้ไปอบรมที่ไหน เพราะไม่มีบัตรประชาชนไทย” การเข้าร่วมอบรมครั้งนี้ ทำให้เธอได้ความรู้ใหม่เกี่ยวกับเรื่องการวางแผนชีวิตและการวางแผนการเงิน “หลังจากเข้าร่วมอบรม เราเริ่มแยกค่าใช้จ่ายอย่างชัดเจน เช่น เมื่อได้รายได้มาก็จะออมก่อน ส่วนที่เหลือจะนำไปใช้กับค่าใช้จ่ายที่จำเป็น โดยจะแบ่งใช้เป็นสัดส่วน เช่น ค่าใช้จ่ายในครัวเรือน ค่าเช่า ค่าวัตถุดิบ เหมือนแบ่งเอาไว้สำหรับเก็บออม แล้วใช้จ่ายแค่เฉพาะส่วนที่เหลือ” นอกจากความรู้และทักษะใหม่ๆ ที่ช่วยสร้างประโยชน์ในการประกอบอาชีพแก่คุณปลาแล้ว การเข้าร่วมอบรมในโครงการฯ ยังทำให้เธอได้มองเห็นโลกในมุมมองที่กว้างขึ้น คุณปลาเล่าว่า “การมาร่วมอบรมเหมือนเราได้มาเปิดหูเปิดตา ได้เห็นว่าคนอื่นๆ เขาทำอะไรกันอยู่บ้าง เมื่อก่อนไม่คิดเลยว่าจะต้องทำงานเป็นหลักเป็นแหล่ง การเข้าร่วมโครงการนี้ ทำให้เราเริ่มมีความกล้าที่จะเปิดร้านขายอาหารตามสั่ง” ในขณะเดียวกันคุณสมใจ (นามสมมุติ) คือแม่หญิงอีกหนึ่งคนที่ทีมงานได้มีโอกาสพูดคุยด้วย เธอได้รับข่าวสารเกี่ยวกับโครงการ WE Inspire ประกายฝันปั้นหญิง ผ่านประชาสัมพันธ์หมู่บ้าน คุณสมใจเล่าว่า “ดีใจและอยากเข้าร่วมอบรมในโครงการฯ เป็นอย่างมาก” สาเหตุของความสุขในครั้งนี้มาจากการที่คุณสมใจไม่เคยเข้าร่วมอบรมในโครงการลักษณะแบบนี้มาก่อน คุณสมใจยังเล่าอีกว่า “โครงการนี้เป็นโครงการแรกที่เราได้มาเข้าร่วมอบรม ในฐานะคนไม่มีบัตร เรารู้สึกได้รับการใส่ใจ ปกติจะรู้สึกเหมือนเป็นคนไร้ตัวตน” ปัจจุบันเธอเป็นเจ้าแผงขายอาหารทะเล และได้นำความรู้ที่ได้รับจากการเข้าร่วมอบรมไปปรับใช้ในชีวิต ทั้งวิธีการป้องกันกลโกง วิธีการแก้ปัญหาเมื่อโดนโกง การจัดการค่าใช้จ่าย ไปจนถึงวิธีการถ่ายรูปสินค้าให้น่าสนใจ คุณสมใจยังเล่าต่ออีกว่าทุกอย่างที่ได้เรียนในการอบรมเป็นประโยชน์ต่อการทำธุรกิจ และยังทำให้เธอค้าขายอย่างมั่นใจมากขึ้นอีกด้วย
“การถูกค้นเจอ” ผ่านโครงการ WE Inspire ประกายฝันปั้นหญิง ล้วนเป็นพลังขับเคลื่อนให้พวกเธอเดินหน้าต่อไป ปัจจุบันคุณปลาเปิดร้านอาหารตามสั่งมาเป็นเวลาสี่เดือนแล้ว พร้อมนำความรู้ที่ได้รับจากการอบรมอาทิ การคิดต้นทุน ค่าแรง การคำนวณรายได้ และวิธีวางแผนการทำงานในแต่ละวัน มาใช้ในการประกอบธุรกิจ ส่วนคุณสมใจได้บอกกับทีมงานว่า สิ่งที่ได้รับจากการอบรมนั้นเป็นประโยชน์ต่อการดำเนินชีวิต และนอกจากจะเป็นผู้เข้าร่วมโครงการแล้ว เธอยังได้รับเชิญเป็นวิทยากรสร้างแรงบันดาลใจให้แม่หญิงคนอื่นๆ ในโครงการด้วย และได้บอกต่อความรู้ที่ได้รับไปยังสามี และเพื่อนบ้าน รวมไปถึงเชิญชวนพวกเขามาร่วมโครงการด้วยกัน ส่วนตัวเธอเองนั้นได้เข้าร่วมอบรมในโครงการฯ ต่อเป็นปีที่ 2 โดยมีความมุ่งมั่นที่จะเรียนรู้เรื่องแผนธุรกิจเพื่อขยายกิจการต่อไปในอนาคต
